مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی در پژوهشکده سل و بیماریهای ریوی (بیمارستان دکتر مسیح دانشوری) واقع شده است و با تکیه بر توانایی های علمی و نیروی انسانی کارآمد، به عنوان آزمایشگاه مرجع ملی سل ایران از سال 1995میلادی ماموریت خود را آغاز نموده است. درضمن، واحد تبدیل این آزمایشگاه به عنوان آزمایشگاه منطقه ای سل از سویسازمان جهانی بهداشت درمنطقه مدیترانه شرقی تحقق یافته است. مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی در قالب بخش های مختلف از قبیل بخش روتین، بخش تحقیقات مولکولی، واحد ارزشیابی و علم سنجی، بخش کنترل کیفی، واحد نشریه، واحد خدمات وب سایت مرکز و آمار فعالیت می نماید تا به روزترین خدمات را مطابق با استانداردهای جهانی در اختیار عموم قرار دهد. بیوبانک مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی تنها بیوبانک مایکوباکتریوم در کل منطقه خاورمیانه می باشد و در سطح بین المللی نیز بسیار کم نظیر می باشد. این بیوبانک شامل دو اتاق با مساحت m2 12می باشد که یکی از اتاق ها به گرم خانه و اتاق دیگر به سردخانه اختصاص داده شده است. گرم خانه مرکز با دمای C◦ 37 جهت نگهداری کشت های تلقیح شده بیماران تا نهایی شدن نتیجه آزمایش آنها مورد استفاده قرار می گیرد. سردخانه نیز اتاقی با طیف دمایی C◦ 2الی C◦ 8می باشد که به منظور نگهداری نمونه های کشت مثبت و سوش های مایکوباکتریوم برای مدت طولانی به کار می رود.
در بخش روتین، علاوه بر انجام فعالیت های روتین آزمایشگاهی شامل رنگ آمیزی، میکروسکوپی مستقیموفلورسنت؛ تست های حساسیت دارویی به هر دو شیوه تناسب و مولکولی برای 14داروی ضد سلی خط اول و دوم تایید شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، روش های جدید مولکولی تشخیصی، اپیدمیولوژیک و تست های ژنتیکی پزشکی نیز انجام می شود.این مرکز تحقیقات، به عنوان تنها آزمایشگاه مرجع سل در ایران، از بدو تاسیس تمام مراکز و نهادهای استانی در سراسر کشور که درحیطه مایکوباکتریوم فعالیت می نمایند را تحت پوشش خویش قرار داده و کنترل کیفی و اطمینان از کنترل کیفی آزمایشگاه‌های مایکوباکتریولوژی سراسر کشور را بر عهده دارد. در حقیقت؛ سرعت، دقت، صحت و حساسیت بالای تست های تشخیصی مولکولی مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی منجر گردید تا پژوهشکده سل و بیماری های ریوی در بخش درمان بیماران مسلول و همچنین مبتلایان به عفونت های ناشی از مایکوباکتریوم های آتیپیک به موفقیت های چشمگیری دست یافته و متعاقبا مرکز تحقیقات سل بالینی و اپیدمیولوژی را تاسیس نماید.
در قسمت تحقیقات مولکولی، علاوه بر بررسی اپیدمیولوژی مولکولی مایکوباکتریوم توبرکلوزیس و ارزیابی تقارب ژنتیکی میان سویه های درگردش میان ایران و کشورهای همسایه و منطقه خاورمیانه، با توجه به اهمیت جهانی و روز افزون مایکوباکتریوم های آتیپیک و افزایش شمار عفونت های ناشی از این میکروارگانیسم ها، طرح های تحقیقاتی مختلف ملی و بین المللی مطابق با نیازها و اولویت های ملی و منطقه ایی طراحی و پیاده سازی می گردند.
در بخش کنترل کیفی، مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی به عنوان آزمایشگاه رفرانس سل کشوری مطابق با استانداردهای جهانی و دستورالعمل های سازمان جهانی بهداشت اقدام به مدرن سازی و بهبود بخشی خدمات، امکانات و تجهیزات خود نموده و به طور مداوم و پیوسته دقت و صحت تمامی امکانات و تجهیزات خویش را مورد بررسی قرار می دهد. تجهیزات آزمایشگاهی مرکز مطابق با استانداردهای ISO15189 کنترل کیفی شده و نسبت به ارتقای آن ها بر اساس اولویت ها و ضرورت های درمانی، آموزشی و پژوهشی اقدام می گردد. در راستای کنترل کیفی و حصول اطمینان از کنترل کیفی مرکز نیز مطابق با جدیدترین شیوه های ارزشیابی و اعتبار بخشی جهانی اقدامات شایان توجهی را به انجام رسانیده است.
در واحد ارزشیابی و علم سنجی تمامی فعالیت های مرتبط با بحث ارزشیابی مراکز تحقیقاتی و اساتید هیئت علمی همچون ارزیابی شاخص های H-indexو G-indexاعضای مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی، ضریب تاثیر مقالات مرکز، ارجاعات به مقالات مرکز و .... مطابق با ضوابط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه شهید بهشتی تهران و وزارت بهداشت و درمان ایران و متعاقبا مقایسه نتایج با سایر مراکز داخلی و خارجی به صورت آماری و نموداری و بر اساس استانداردهای جهانی به انجام می رسد.
در بخش آمار نیز نتایج کلیه خدمات آزمایشی روتین، کشت ها، تعداد نمونه ها، انواع آزمایشات صورت گرفته و مواردی از این دست به طور ماهانه در قالب جداول و نمودار در وب سایت مرکز قرار داده می شوند.
وب سایت مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی نیز از سال 1388در دو بخش انگلیسی و فارسی آغاز به فعالیت نموده است و علاوه بر اینکه کلیه خدمات مرکز را پوشش می دهد، به روزترین اخبار مربوط به مایکوباکتریوم را نیز به طور هفتگی در دسترس عموم قرار می دهد.
نشریه بین المللی مایکوباکتریولوژی از مهمترین دستاوردهای مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی در سال های اخیر می باشد. این نشریه بین المللی تحت عنوان "International Journal of Mycobacteriology" فعالیت می نماید و تحت سرپرستی و نظارت مستقیم جمعیت آسیایی افریقایی مایکوباکتریولوژی است که به ریاست دکتر علی اکبر ولایتی و خانم دکتر پریسا فرنیا به عنوان دبیر علمی نشریه دایر گردیده است. نشریه بین المللی مایکوباکتریولوژی در پایگاه های اطلاعاتی ISI، PubMed، Medlineو Scopusایندکس گردیده و تازه ترین پژوهش ها و تحقیقات پایه، بالینی و اپیدمیولوژی با موضوعیت انواع عفونت های مایکوباکتریومی را منتشر می نماید. حوزه فعالیت های نشریه بین المللی مایکوباکتریولوژی در راستای اولویت های مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی بوده و به 4دسته کلی میکروبیولوژی مایکوباکتریوم ها، اپیدمیولوژی مایکوباکتریوم ها، بیولوژی مولکولی مایکوباکتریوم ها و ویژگی های بالینی مایکوباکتریوم ها تقسیم بندی می گردد.
در این واحد علاوه بر خدمات تشخیصی-بالینی و تست های ژنتیکی پزشکی، فعالیتهای آموزشی و پروژه‌های تحقیقاتی فراوان نیز انجام می‌گیرد که از جمله آنها چندین پروژه مشترک با دانشگاهها و مراکز معتبر اروپایی وآسیایی نظیر دانشگاه هارواد و دانشگاه ایلینویز آمریکا، موسسه پاستور فرانسه، مرکز تحقیقات بلاروس، دانشگاه کارولینسکا و گوتنبرگ سوئد و دانشگاه UM مالزی می باشد.
مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی در پژوهشکده سل و بیماریهای ریوی (بیمارستان دکتر مسیح دانشوری) واقع شده است و با تکیه بر توانایی های علمی و نیروی انسانی کارآمد، به عنوان آزمایشگاه مرجع ملی سل ایران از سال 1995میلادی ماموریت خود را آغاز نموده است. درضمن، واحد تبدیل این آزمایشگاه به عنوان آزمایشگاه منطقه ای سل از سویسازمان جهانی بهداشت درمنطقه مدیترانه شرقی تحقق یافته است. مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی در قالب بخش های مختلف از قبیل بخش روتین، بخش تحقیقات مولکولی، واحد ارزشیابی و علم سنجی، بخش کنترل کیفی، واحد نشریه، واحد خدمات وب سایت مرکز و آمار فعالیت می نماید تا به روزترین خدمات را مطابق با استانداردهای جهانی در اختیار عموم قرار دهد. بیوبانک مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی تنها بیوبانک مایکوباکتریوم در کل منطقه خاورمیانه می باشد و در سطح بین المللی نیز بسیار کم نظیر می باشد. این بیوبانک شامل دو اتاق با مساحت m2 12می باشد که یکی از اتاق ها به گرم خانه و اتاق دیگر به سردخانه اختصاص داده شده است. گرم خانه مرکز با دمای C◦ 37 جهت نگهداری کشت های تلقیح شده بیماران تا نهایی شدن نتیجه آزمایش آنها مورد استفاده قرار می گیرد. سردخانه نیز اتاقی با طیف دمایی C◦ 2الی C◦ 8می باشد که به منظور نگهداری نمونه های کشت مثبت و سوش های مایکوباکتریوم برای مدت طولانی به کار می رود.
در بخش روتین، علاوه بر انجام فعالیت های روتین آزمایشگاهی شامل رنگ آمیزی، میکروسکوپی مستقیموفلورسنت؛ تست های حساسیت دارویی به هر دو شیوه تناسب و مولکولی برای 14داروی ضد سلی خط اول و دوم تایید شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، روش های جدید مولکولی تشخیصی، اپیدمیولوژیک و تست های ژنتیکی پزشکی نیز انجام می شود.این مرکز تحقیقات، به عنوان تنها آزمایشگاه مرجع سل در ایران، از بدو تاسیس تمام مراکز و نهادهای استانی در سراسر کشور که درحیطه مایکوباکتریوم فعالیت می نمایند را تحت پوشش خویش قرار داده و کنترل کیفی و اطمینان از کنترل کیفی آزمایشگاه‌های مایکوباکتریولوژی سراسر کشور را بر عهده دارد. در حقیقت؛ سرعت، دقت، صحت و حساسیت بالای تست های تشخیصی مولکولی مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی منجر گردید تا پژوهشکده سل و بیماری های ریوی در بخش درمان بیماران مسلول و همچنین مبتلایان به عفونت های ناشی از مایکوباکتریوم های آتیپیک به موفقیت های چشمگیری دست یافته و متعاقبا مرکز تحقیقات سل بالینی و اپیدمیولوژی را تاسیس نماید.
در قسمت تحقیقات مولکولی، علاوه بر بررسی اپیدمیولوژی مولکولی مایکوباکتریوم توبرکلوزیس و ارزیابی تقارب ژنتیکی میان سویه های درگردش میان ایران و کشورهای همسایه و منطقه خاورمیانه، با توجه به اهمیت جهانی و روز افزون مایکوباکتریوم های آتیپیک و افزایش شمار عفونت های ناشی از این میکروارگانیسم ها، طرح های تحقیقاتی مختلف ملی و بین المللی مطابق با نیازها و اولویت های ملی و منطقه ایی طراحی و پیاده سازی می گردند.
در بخش کنترل کیفی، مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی به عنوان آزمایشگاه رفرانس سل کشوری مطابق با استانداردهای جهانی و دستورالعمل های سازمان جهانی بهداشت اقدام به مدرن سازی و بهبود بخشی خدمات، امکانات و تجهیزات خود نموده و به طور مداوم و پیوسته دقت و صحت تمامی امکانات و تجهیزات خویش را مورد بررسی قرار می دهد. تجهیزات آزمایشگاهی مرکز مطابق با استانداردهای ISO15189 کنترل کیفی شده و نسبت به ارتقای آن ها بر اساس اولویت ها و ضرورت های درمانی، آموزشی و پژوهشی اقدام می گردد. در راستای کنترل کیفی و حصول اطمینان از کنترل کیفی مرکز نیز مطابق با جدیدترین شیوه های ارزشیابی و اعتبار بخشی جهانی اقدامات شایان توجهی را به انجام رسانیده است.
در واحد ارزشیابی و علم سنجی تمامی فعالیت های مرتبط با بحث ارزشیابی مراکز تحقیقاتی و اساتید هیئت علمی همچون ارزیابی شاخص های H-indexو G-indexاعضای مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی، ضریب تاثیر مقالات مرکز، ارجاعات به مقالات مرکز و .... مطابق با ضوابط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه شهید بهشتی تهران و وزارت بهداشت و درمان ایران و متعاقبا مقایسه نتایج با سایر مراکز داخلی و خارجی به صورت آماری و نموداری و بر اساس استانداردهای جهانی به انجام می رسد.
در بخش آمار نیز نتایج کلیه خدمات آزمایشی روتین، کشت ها، تعداد نمونه ها، انواع آزمایشات صورت گرفته و مواردی از این دست به طور ماهانه در قالب جداول و نمودار در وب سایت مرکز قرار داده می شوند.
وب سایت مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی نیز از سال 1388در دو بخش انگلیسی و فارسی آغاز به فعالیت نموده است و علاوه بر اینکه کلیه خدمات مرکز را پوشش می دهد، به روزترین اخبار مربوط به مایکوباکتریوم را نیز به طور هفتگی در دسترس عموم قرار می دهد.
نشریه بین المللی مایکوباکتریولوژی از مهمترین دستاوردهای مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی در سال های اخیر می باشد. این نشریه بین المللی تحت عنوان "International Journal of Mycobacteriology" فعالیت می نماید و تحت سرپرستی و نظارت مستقیم جمعیت آسیایی افریقایی مایکوباکتریولوژی است که به ریاست دکتر علی اکبر ولایتی و خانم دکتر پریسا فرنیا به عنوان دبیر علمی نشریه دایر گردیده است. نشریه بین المللی مایکوباکتریولوژی در پایگاه های اطلاعاتی ISI، PubMed، Medlineو Scopusایندکس گردیده و تازه ترین پژوهش ها و تحقیقات پایه، بالینی و اپیدمیولوژی با موضوعیت انواع عفونت های مایکوباکتریومی را منتشر می نماید. حوزه فعالیت های نشریه بین المللی مایکوباکتریولوژی در راستای اولویت های مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی بوده و به 4دسته کلی میکروبیولوژی مایکوباکتریوم ها، اپیدمیولوژی مایکوباکتریوم ها، بیولوژی مولکولی مایکوباکتریوم ها و ویژگی های بالینی مایکوباکتریوم ها تقسیم بندی می گردد.
در این واحد علاوه بر خدمات تشخیصی-بالینی و تست های ژنتیکی پزشکی، فعالیتهای آموزشی و پروژه‌های تحقیقاتی فراوان نیز انجام می‌گیرد که از جمله آنها چندین پروژه مشترک با دانشگاهها و مراکز معتبر اروپایی وآسیایی نظیر دانشگاه هارواد و دانشگاه ایلینویز آمریکا، موسسه پاستور فرانسه، مرکز تحقیقات بلاروس، دانشگاه کارولینسکا و گوتنبرگ سوئد و دانشگاه UM مالزی می باشد.