واکسن خودتخریب‌شونده محافظت تقویت‌شده‌ای در برابر سل در میمون‌ها ایجاد می‌کند.
طبق تحقیقات جدید دانشگاه پیتسبورگ که به تازگی در مجله Nature Microbiology منتشر شد، یک واکسن خودتخریب‌شونده که به صورت وریدی تجویز می‌شود، ایمنی و حفاظت بیشتری در برابر بیماری سل (TB) در میمون‌های ماکاک فراهم می‌آورد.
مکانیزم‌های حفاظتی داخلی این واکسن، احتمال خودآلوده شدن تصادفی با مایکوباکتریای ضعیف‌شده را از بین می‌برد و راهی ایمن و مؤثر برای مبارزه با بیماری‌ای که توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان کشنده‌ترین بیماری سال ۲۰۲۴ معرفی شده است، ارائه می‌دهد.
جوآن فلین، استاد برجسته و رئیس دپارتمان میکروبیولوژی و ژنتیک مولکولی دانشگاه پیتسبورگ گفت: "اگرچه ایده واکسیناسیون وریدی با واکسن زنده ممکن است ترسناک به نظر برسد، اما در مطالعات قبلی ما در نخستی‌های غیرانسانی بسیار مؤثر بود. در اینجا، ما بر جنبه ایمنی واکسیناسیون وریدی تمرکز کردیم و از یک سویه مایکوباکتریا استفاده کردیم که پس از تجویز به حیوانات خود را از بین می‌برد. به شگفتی ما، این واکسن به اندازه یا کمی بهتر از واکسن معمولی سل در حفاظت از میمون‌ها در برابر عفونت مؤثر بود و ایمنی استریل در تقریباً تمام حیوانات فراهم کرد."
با وجود بار جهانی بهداشت عمومی ناشی از سل، استراتژی‌های ایمن و مؤثر برای مقابله با این عفونت هنوز ناکافی هستند. واکسن باسیلوس کالمت گره‌ن (BCG) - که به نام توسعه‌دهندگان آن نامگذاری شده - حاوی مایکوباکتریاهای غیرفعال است که گاوها را آلوده می‌کند و تنها استراتژی واکسیناسیون موجود در برابر این عفونت در انسان‌ها باقی مانده است. این واکسن که به پوست تزریق می‌شود، تنها حفاظت جزئی در برابر سل در کودکان خردسال و هیچ حفاظتی در بزرگسالان ارائه می‌دهد.
برای توسعه یک رویکرد واکسیناسیون مؤثرتر و جهانی‌تر، فلین با همکارانش در دانشگاه کرنل همکاری کرد. در تحقیقات قبلی فلین با میمون‌های ماکاک و همکاری با مؤسسات ملی بهداشت، محققان کاهش ۱۰۰,۰۰۰ برابری بار باکتری در ریه‌های حیواناتی که واکسن BCG به صورت وریدی دریافت کرده بودند را نسبت به روش استاندارد تزریق داخل پوستی مشاهده کردند. نه از ده حیوان هیچ التهابی در ریه‌ها نداشتند.
برای بهبود ایمنی تجویز BCG وریدی در مطالعه جدید، محققان دو مکانیزم داخلی طراحی کردند که ذرات BCG را به حل شدن وادار می‌کنند، یا به محض تماس با آنتی‌بیوتیک دوکسی‌سیکلین یا زمانی که درمان مزمن دوکسی‌سیکلین متوقف می‌شود. آزمایش‌های موش‌ها نشان داد که واکسن BCG با این سوئیچ ایمنی دوگانه، حیوانات را در برابر سل مشابه واکسیناسیون استاندارد BCG محافظت می‌کند، اما با مزیت اضافه‌شده از حذف سریع‌تر و ایمنی بیشتر، حتی برای موش‌هایی که سیستم ایمنی ضعیف داشتند.
در میمون‌های ماکاک، واکسن BCG خودتخریب‌شونده به واکنش ایمنی قوی‌تری منجر شد و حفاظت بهتری در برابر سل فراهم کرد. هیچ‌کدام از میمون‌هایی که واکسن BCG به‌روزرسانی‌شده دریافت کرده بودند، هیچ سطح قابل‌تشخیصی از التهاب ریه‌ها را هشت هفته پس از آلوده شدن به مایکوباکتریوم توبرکولوزیس نشان ندادند. علاوه بر این، شش از هشت میمون هیچ ردی از M. tuberculosis زنده قابل بازیابی نداشتند، در حالی که دو از هشت میمونی که واکسن BCG معمولی وریدی دریافت کرده بودند، چنین وضعیتی داشتند.
با وجود چالش‌های اضافی آزمایش‌های بالینی مورد نیاز برای گسترش استفاده از واکسن BCG به‌روزرسانی‌شده در انسان‌ها، محققان خوش‌بین هستند.
فلین گفت: "ما امیدواریم که این سویه BCG با 'سوئیچ کُشنده' بتواند نگرانی‌های ایمنی در مورد تجویز واکسن وریدی را کاهش دهد و گزینه‌ای برای مسیر واکسیناسیون ایمن‌تر و مؤثرتر برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، فراهم کند."